46 روش براى كنترل ديابت

بيمار ديابتى در معرض خطر بيمارى‏هاى قلبى، كليوى، آسيب‏هاى عصبى، عفونت‏ها، كورى و بهبودى كند زخم‏ها قرار دارند. هر شخصى به شيوه خاصى به ديابت پاسخ مى‏دهد.
اين بدان معنى است كه هر كس بايد تحت كنترل پزشك قرار بگيرد و دائما كنترل شود؛ هر شخص ديابتى بايد سطح قند و چربى خونش در حد طبيعى باشد. رژيم ديابتى داراى سه ركن اصلى است:

تغذيه، كنترل وزن و ورزش.
 

ابتدا درباره تغذيه نكاتى را مطرح مى‏كنيم:

با رژيم غذايى انجمن ديابت آغاز كنيد.
 

رژيم غذايى هر فرد بايد بر پايه نيازهاى همان شخص باشد، اين رژيم شامل اصول زير است:

مصرف كربوهيدرات‏ها را افزايش دهيد.
 

رژيم غذايى در ديابت نوع 2 بايد شامل حدود 50 تا 60 درصد كربوهيدرات باشد. كربوهيدرات مى‏تواند از نوع ساده )شكر( و يا پيچيده )نشاسته( باشد. هر گرم كربوهيدرات، 4 كالرى انرژى توليد مى‏كند.

پروتئين نيز مصرف كنيد.
 

پروتئين‏ها بايد حدود 12 تا 20 درصد كالرى )واحد انرژى( را تأمين كنند. هر گرم پروتئين برابر 4 كالرى انرژى است.

در برابر چربى‏ها مقابله كنيد.
 

ميزان مصرف چربى را كاهش دهيد. كالرى حاصل از چربى نبايد بيش از 30 درصد كل كالرى باشد. هر گرم چربى 9 كالرى انرژى توليد مى‏كند. همواره چربى‏هاى غير اشباع )روغن‏هاى مايع( و كربوهيدرات‏ها را جايگزين چربى‏هاى اشباع شده )روغن‏هاى جامد( كنيد.

غذاهاى پر فيبر بخوريد.
 

فيبرهاى طبيعى موجود در غذا اثرات مفيدى براى تمام افراد دارند. در افراد ديابتى اين اثر دو برابر است. مصرف فيبر را به تدريج به چهل گرم در روز برسانيد. محصولات گندم كامل، جو، جوى دوسر، حبوبات و سبزيجات و ميوه‏ها بهترين منابع فيبر و در ضمن داراى اثرات تغذيه‏اى ضرورى مى‏باشند. يك مزيت فيبرها پايين آوردن كلسترول خون است. فيبرهاى محلول در آب كه در حبوبات، جوى دوسر، جو و ميوه‏ها يافت مى‏شوند مى‏توانند در رژيم كم چربى، چربى خون را كاهش دهند؛ به اين صورت كه باعث تشكيل يك لايه ژلى در مسير روده‏اى معده‏اى مى‏شوند و همچنين باعث مى‏شوند كه انرژى موجود در غذا )شكر( با روند آهسته‏ترى جذب شده و به انسولين خون اين اجازه را مى‏دهند كه به راحتى قند خون را در اندازه‏ى ثابت‏تر و پايدارترى نگه دارد.
فيبر همچنين باعث رفع احساس گرسنگى مى‏شود. دكتر فرانز مى‏گويد: من فكر مى‏كنم يكى از فوايد مهم فيبر، بالا بردن حجم رژيم غذايى باشد. بيماران ديابتى نوع 2 كه مى‏خواهند وزن‏شان را كنترل كنند، بايد كالرى محدودترى را مصرف كنند زيرا حجيم بودن مواد، باعث احساس پرى در مخرج مى‏شود. علاوه بر حالت دلپذير سيرى، غذاهاى فيبردار داراى ويتامين‏ها و مواد معدنى مهمى هستند.

كلسترول را كاهش دهيد.
 

نبايد بيش از 300 ميلى‏گرم كلسترول در روز مصرف كنيد؛ يعنى بايد از مصرف گوشت اندام‏ها و زرده تخم‏مرغ خوددارى و چربى‏هاى شيرى را محدود و همچنين فيبر را به رژيم غذايى خود اضافه كنيد.

شكر را جايگزين كنيد.
 

تحقيقات نشان داده است كه قند معمولى و يا شكر، هنگامى كه با ديگر مقادير برابر با نشاسته مصرف مى‏شوند، قند خون را به اندازه از منابع حاوى نشاسته مانند سيب‏زمينى و گندم بالا مى‏برند.
بنابراين اگر ديابت كنترل شد و اضافه وزن نداشتيد مى‏توانيد به مقدار متوسط از شكر تصفيه شده استفاده كنيد، اما در غير اين صورت، ديگر شيرين كننده‏ها را جايگزين كنيد. شيرين كننده‏هاى غير كالرى‏زا مانند ساخارين و كالرى‏زا مانند فروكتوز و سوربيتول توصيه مى‏شود.

با احتياط پيش رويد.
 

بيماران ديابتى كنترل شده، با مشكل كمترى مى‏توانند از فروكتوز و سوربيتول استفاده كنند. در افراد داراى ذخيره انسولين پايين، فروكتوز باعث بالا رفتن سطح چربى خون مى‏شود. هم فروكتوز و هم سوربيتول در مقادير بالا منجر به اسهال مى‏شوند.

هوشيار باشيد، كالرى‏ها جلوى شما هستند.
 

فروكتوز و سوربيتول كه هر دو در ميوه‏ها يافت مى‏شوند )سوربيتول در بدن مى‏شكند و به فروكتوز تبديل مى‏شود( جايگزينى براى شيرين كننده‏هاى غير كالرى‏زا نيستند. بنابراين اگر فروكتوز را اضافه و ساخارين را حذف كرديد مقدارى كالرى به رژيم غذايى‏تان اضافه كرده‏ايد.

غذاها را به ميزان كمتر و در دفعات بيشتر مصرف كنيد.
 

بدن فرد ديابتى، غذاهاى كم حجم‏تر را راحت‏تر هضم و متابوليزه مى‏كند، زيرا هر چه غذا كمتر باشد انسولين كمترى براى گلوكز وارد شده در هر وعده غذايى لازم است. گلوكز كمتر يعنى انسولين كمترى و در نتيجه باعث سطح ثابت‏ترى از گلوكز خون مى‏شود. بعضى از رژيم‏هاى غذايى حاوى سه وعده اصلى غذا در روز و يا سه وعده اصلى و يك يا دو غذاى حاضرى سبك بين غذاهاى اصلى است. اغلب مردم اگر بين غذاهاى اصلى‏شان فاصله زيادى باشد آن قدر گرسنه مى‏شوند كه در وعده بعدى نمى‏توانند جلوى غذا خوردن زياد را بگيرند. بهترين غذاهاى سبك بين وعده‏ها يك تكه ميوه و يا چند بيسكويت بى‏شكر است.

روغن ماهى مصرف نكنيد.
 

ممكن است كپسول‏هاى امگا 3، به جلوگيرى از تنگى رگ‏هاى خونى كمك كنند، اما به علت بالا بودن كالرى آنها، باعث افزايش گلوكز خون مى‏شوند.

وزن‏تان را كم كنيد.
 

كم كردن وزن در اولويت قرار دارد. 80 درصد بيماران ديابتى نوع 2، اضافه وزن دارند. آنها به زندگى بى‏تحرك و خوردن زياد تمايل دارند. چاقى ممكن است باعث حذف گيرنده‏هاى سلولى شود، به طورى كه قند نمى‏تواند وارد سلول‏ها شود و در خون باقى مى‏ماند. اگر اضافه وزن داريد، رژيم غذايى و ورزش مطمئنا در كم كردن وزن و برگرداندن قند خون به محدوده طبيعى كمك مى‏كند.

افراط و تفريط نكنيد.
 

شايد كليه رژيم‏هاى غذايى زود گذر و شايع، حتى روزه گرفتن را امتحان كرده‏ايد ولى به كاهش وزن نرسيده‏ايد. مداركى وجود دارد كه نشان مى‏دهد، وزن كم كردن در افراد ديابتى مشكل‏تر از افراد عادى است. دكتر فرانز كنترل وزنى را كه هميشه مبتنى بر تغذيه درست و ورزش باشد، توصيه مى‏كند.
نگذاريد كه عجز و ناتوانى، شما را به طرف رژيم‏هاى زودگذر بكشاند. اين روش‏ها، از نظر تغذيه‏اى سالم نيستند و ممكن است آن قدر محدود كننده باشند كه مردم نتوانند آن را ادامه دهند؛ به علاوه باعث تغيير عادت‏هاى غذايى در دراز مدت نمى‏شوند.
شايد خطر يك روز، روزه گرفتن در بيماران ديابتى نوع 2 كه داروهاى ضد ديابتى خوراكى و يا انسولين مصرف نمى‏كنند، بيشتر از روزه گرفتن يك فرد عادى نباشد. اگر شما با ورزش و رژيم، ديابت را كنترل مى‏كنيد، روزه گرفتن آسيبى به شما نمى‏رساند اما احتمالا فايده‏اى هم ندارد؛ زيرا با اين كار نه تنها شما وزنى كم نمى‏كنيد بلكه اين خطر وجود دارد كه براى جبران، روز بعد زياد از حد غذا بخوريد.
دكتر فرانز مى‏گويد: شما نبايد به اميد كم كردن وزن، وعده‏هاى اصلى غذا را نخوريد، روزه نيم روزى نيز نهايتا به شكست منجر مى‏شود. خيلى از مردم صبحانه و يا نهار خود را نمى‏خورند، سپس بعد از آن زياده از حد مى‏خورند.

عادت‏هاى غذايى را به صورت خانوادگى در بياوريد.
 

اگر كل خانواده، اين تغييرات غذايى را براى بهبود عادات تغذيه‏اى و كنترل انجام ندهند، براى شخص ديابتى انجام آن به تنهايى سخت و گاهى غير ممكن است.

ورزش كنيد.
 

فوايد ورزش منظم براى فرد سالم يا ديابتى، كاملا ثابت شده است. اما بيماران ديابتى انگيزه و دليل بيشترى براى حركت دادن دست و پا و همچنين به حركت درآوردن قلب خود دارند. ورزش، ضربان قلب را قوى مى‏كند، به سطح قند خون كمك مى‏كند و جريان خون را در دست و پا افزايش مى‏دهد. ورزش مى‏تواند سطح كلسترول و ترى گليسيريد را كاهش و سطح HDL )كلسترول مفيد( را افزايش دهد، باعث كنترل وزن، افزايش تحمل و خواب راحت‏تر شما مى‏شود و واقعا تحمل پذيرى و پايدارى عاطفى شما را بالا مى‏برد. ورزش داراى اثرات مفيد ثابت شده‏اى روى خلق و خو مخصوصا افسردگى دارد.
همچنين مداركى وجود دارد كه ورزش، گيرنده‏هاى انسولين را در سطح سلول‏ها افزايش مى‏دهد؛ بدين معنى كه انسولين، گلوكز را در اختيار سلولى قرار مى‏دهد كه به آن نياز دارد؛ يعنى در يك بيمار ديابتى ورزش همانند يك دوز انسولين است؛ حركات منظم و مكرر كه عضلات بزرگ را در بر مى‏گيرد براى ديابتى‏ها بهترين نوع حركت هستند. اين حركات شامل راه‏پيمايى، شنا، پارو زدن و دوچرخه سوارى است. شما بايد به طور منظم ورزش كنيد و حداقل سه بار در هفته و هر بار به مدت بيست تا سى دقيقه تمرين كنيد. مطالعات نشان داده است كه حتى دو تا سه روز دست كشيدن از ورزش، اثرات معكوسى در ديابتى‏ها داشته است.

پياده‏روى را شروع كنيد.
 

بهترين ورزش براى بيماران ديابتى، راه رفتن سريع است. پياده‏روى، كم استرس‏ترين و مفيدترين ورزش است. اين ورزش، باعث افزايش اثر و كارايى هر واحد انسولين تزريق شده و يا توليد شده توسط بدن مى‏شود.
دكتر والگر مى‏گويد: اين بدان معنى است كه شما كارايى و اثر بيشترى را از هر گرم غذايى كه بدون ورزش مى‏خوريد، ايجاد مى‏كنيد و اگر هر روز 1600 متر بدويد، صد كالرى مى‏سوزانيد و در سال بيش از 5 / 4 كيلو وزن كم مى‏كنيد.

تحت نظر پزشك باشيد.
 

اگر ديابت شما تحت كنترل نيست و يا مشكلات زمينه‏اى داريد، ورزش مى‏تواند باعث بدتر شدن آن شود. اگر فشار خون بالا داريد، ابتدا بايد آن را كنترل كنيد.

از بعضى ورزش‏ها دورى كنيد.
 

از وزنه بردارى و هر چيزى كه شامل كشيدن و هل دادن اجسام سنگين باشد، دورى كنيد؛ اين كارها باعث افزايش قند و فشار خون مى‏شوند و مشكلات چشمى ناشى از ديابت را بدتر مى‏كنند.

مراقب دندان‏ها باشيد.
 

روجرلوين »دندان پزشك و رئيس آكادمى بالتيمور« مى‏گويد: بيمار ديابتى بايد شديدا از سلامت دهان و دندان خود حفاظت كند، زيرا بيمار ديابتى به عفونت حساس‏تر است. اين افراد به بيمارى‏ها و عفونت‏هاى لثه نيز حساسيت بيشترى دارند.
هر كارى كه فرد سالم بايد براى مراقبت از دندان‏هاى خود انجام دهد، شخص ديابتى بايد با آگاهى و توجه بيشترى انجام دهد؛ يعنى بايد بيشتر به دندان پزشك مراجعه كند و مخصوصا براى كنترل پلاك و رنگ دندان‏ها، از مسواك و نخ دندان با هوشيارى و دقت بيشترى استفاده كند.

كارهاى ترميمى دندان بايد با مراقبت صورت گيرد.
 

بايد پر كردن دندان‏ها در افراد ديابتى به خوبى انجام شده باشد. روكش‏هاى نامناسب باعث زخم‏هاى دهانى مى‏شود كه به علت التيام ناكافى، ممكن است به مشكل جدى تبديل شود. تكنيك‏هاى جديد مانند ايمپلنت نيز نبايد در اين بيماران انجام شود.

استرس را كاهش دهيد.
 

استرس و نگرانى و تشويق مى‏تواند از دو راه بيماران ديابتى را ناتوان كند. دكتر هارتمن استين مى‏گويد: در بعضى از افراد، قند خون مى‏تواند به سرعت بالا رود و در بعضى به سرعت پايين آيد. هنگامى كه يك فرد ديابتى افسرده و يا نگران مى‏شود، به رژيم خود توجه نمى‏كند و به تنبلى، روى صندلى نشستن و زياده‏روى در خوردن چربى و شكر رو مى‏آورد. ديابت به علت خواسته‏هاى فيزيكى و عاطفى ثابت، يك بيمارى استرس‏زا است. اگر شخصى به علت اتفاقات زندگى دچار استرس شود و نتواند از پس آن بر آيد و آن را كنترل كند، بايد به روان‏شناسان مراجعه كند. دكتر هارتمن استين روش‏هايى را براى كاهش استرس در ذيل آورده است:

آرام باشيد.
 

دكتر هارتمن استين، درمان آرامش بخشى را براى كنترل استرس در بيماران ديابتى آزمايش كرد و دريافت كه اين تكنيك‏ها مى‏توانند مفيد باشند. تكنيك‏هاى RELAXATION )ريلكسيشن يا آرام بخشى( بر كنترل تنفس و تجسم اثر مى‏گذارد.

ياد بگيريد كه چگونه فكر كنيد.
 

درمان شناختى به شما آموزش مى‏دهد كه طرز فكر چگونه مى‏تواند بر خلق و خوى شما تأثير بگذارد. ممكن است شما افكارى همانند »پاهاى من واقعا زشت هستند؛ چون اثرات تزريق انسولين در سراسر آن باقى مانده است« و يا »من هميشه احساس يك معتاد را دارم چون هميشه آزمايش ادرار مى‏دهم« را داشته باشيد، اما مى‏توانيد اين افكار منفى را به ديدگاه‏هاى منطقى‏تر تغيير بدهيد. شما مى‏توانيد اين طور فكر كنيد: )هيچ كس به جز من به اين علايم زير پايم توجه نمى‏كند( و يا )آزمايش ادرار من فقط يك آزمون شيميايى است(.

نگرش خود را بهبود بخشيد.
 

دكتر هارتمن استين مى‏گويد: بعضى افراد بيش از حد روى بيمارى خود تمركز مى‏كنند. آنها خودشان را داراى يك بيمارى مزمن مى‏دانند و با اين طرز فكر همه چيز را تحت تأثير قرار مى‏دهند. شما بايد درباره‏ى زندگى روزانه و برنامه غذايى‏تان منظم‏تر و سخت‏گيرانه‏تر عمل كنيد. بيماران ديابتى نمى‏توانند يك بسته كلوچه بخورند، پس هنگامى كه افسرده مى‏شويد كارهايى را انجام دهيد كه براى شما لذت بخش هستند. براى خودتان چيز جديد بخريد و يا با دوستى كه مدت‏ها صحبت نكرده‏ايد، تلفنى حرف بزنيد.

آزمايش خون بدهيد.
 

كيت‏هاى تست قند خون، سالانه هزينه‏اى را به شما تحميل مى‏كنند؛ اما تست ادرار به اندازه كافى مناسب نيست زيرا در بيماران ديابتى نوع 2، قند خون مى‏تواند قبل از اين كه در ادرار ظاهر شود، به مقادير بالايى در خون برسد.

بعضى از داروها را با احتياط مصرف كنيد.
 

بعضى از داروها حاوى قند و موادى هستند كه مى‏توانند سطح قند خون را دچار نوسان كنند. دكتر ميرسكى يك هشدار ساده مى‏دهد: مراقب داروهاى OTC )داروهايى كه بدون تجويز پزشك قابل خريدارى هستند( باشيد. برچسب آن را درباره هشدار براى بيماران ديابتى كنترل كنيد.
در اين جا نام چند دارو كه بايد در مصرف آنها هوشيار بود آورده شده است:
آسپيرين: مقادير بالاى آسپيرين كه براى دردهاى مزمن خورده مى‏شود مى‏تواند سطح گلوكز خون را پايين بياورد. مصرف گه گاه و كم اين دارو، همانند مصرف دو قرص سردرد، جاى نگرانى ندارد.
كافئين: ماده اصلى داروهاى ضد اشتها، كافئين است كه اگر در مقادير زياد مصرف شود مى‏تواند قند خون را بالا ببرد. بسيارى از داروهاى سرماخوردگى و ضد سردرد حاوى كافئين هستند.
اپى‏نفرين يا افدرين: اين داروها در درمان بيمارى‏هاى تنفسى به كار مى‏رود، اما مى‏تواند قند خون ادرار افراد ديابتى نوع 2 را افزايش دهد. همين اثر را فنيل افرين دارد، دارويى كه در اسپرى‏هاى مخصوص بينى و يا داروهاى سرما خوردگى يافت مى‏شود.

هشدار پزشكى
 

سه خطر بالقوه ديابت
 

سه خطر بالقوه ديابت كه به مراقبت پزشكى نياز دارد عبارتند از: هايپوگلايسمى )افت بيش از حد قند خون(، هايپرگلايسمى )افزايش بيش از حد قند خون( و جراحات. هر بيمار ديابتى در سرما خوردگى به مراقبت نياز دارد.
- هايپوگلايسمى وقتى اتفاق مى‏افتد كه قند خون خيلى افت كند. شما مى‏توانيد علايم خفيف را خودتان درمان كنيد اما در علايم شديد شامل سردرد، گيجى، رفتار پرخاشگرانه و يا عدم هوشيارى بايد به اورژانس بيمارستان مراجعه كنيد تا در آن جا پزشك به شما گلوكز تزريق كند. دكتر سالمن مى‏گويد: اگر مرتبا دچار هايپوگلايسمى مى‏شويد بايد براى تغيير رژيم خود به پزشك مراجعه كنيد.
- هايپرگلايسمى )بالا رفتن قند خون( زمانى است كه قند خون بيش از حد افزايش پيدا مى‏كند. علايم خفيف آن شامل تكرار ادرار، اشتها، تشنگى زياد، تارى ديد و سرگيجه است. دكتر سالمن مى‏گويد: امكان دارد هايپرگلايسمى داشته باشيد ولى هيچ علامتى در شما مشهود نباشد و حتى خودتان نفهميد مگر اين كه گلوكز خون‏تان را كنترل كنيد. علايم شديد هايپرگلايسمى شامل از دست دادن اشتها، دردهاى شكمى، تهوع و استفراغ، از دست دادن آب بدن، ضعف تنفس عميق و سريع و كما مى‏باشد.
- جراحات و زخم‏ها مخصوصا روى پا و ساق پا در بيماران ديابتى به آسانى عفونى مى‏شوند؛ آنها را بايد پزشك درمان كند.
- اگر فكر مى‏كنيد سرما خورده‏ايد بلافاصله پزشك‏تان را در جريان بگذاريد و يا در حالات زير به اورژانس مراجعه كنيد:
- استفراغ و دردهاى شكمى داريد.
- مقادير بالايى قند و كتون در ادرار شما وجود دارد.
- قند خون‏تان بالاى 200 ميلى‏گرم باشد.
- دماى بدن‏تان بالاى 7 / 37 درجه‏ى سانتى‏گراد باشد.

مراقب پاهاى‏تان باشيد.
 

مهم‏ترين ضعف بيماران ديابتى، پاى آنها است. آسيب عصبى ناشى از ديابت، احساس درد را كاهش مى‏دهد؛ بنابراين ممكن است متوجه آسيب‏هاى وارده به پاى‏شان نشوند. آسيب‏هاى وارده بر رگ‏هاى خونى باعث جراحات و عفونت‏هايى مى‏شود كه به طور عادى بهبود نمى‏يابند. يك زخم ساده باعث فساد كل يك عضو و در نتيجه منجر به قطع عضو مى‏شود. هنگامى كه شما يك پاى‏تان را به علت قطع از دست داديد، 75 درصد احتمال اين وجود دارد كه پاى ديگرتان را نيز در عرض سه تا پنج سال از دست بدهيد. در اين جا كارهايى كه بايد براى سالم ماندن پاهاى‏تان انجام دهيد آمده است:

سنگينى را از روى پاها برداريد.
 

آيا براى كم كردن وزن به دليل ديگرى نياز داريد؟ وزنى را كه پاى‏تان تحمل مى‏كند، تصور كنيد؛ به طور واضح اگر پاهاى‏تان را به عنوان پايه در نظر بگيريد، هر چه بار اين پايه بيشتر باشد، بيشتر دچار خرابى و فرسايش مى‏شود. دكتر نبت مى‏گويد: ما بيمارى »پاى ديابتى« را در افراد چاق بيشتر از افراد لاغر مى‏بينيم.

پاى خود را بررسى كنيد.
 

دكتر نبت مى‏گويد: دو يا سه بار در روز به معاينه پاى خود بپردازيد. اگر ديد مناسبى نداريد از شخص ديگرى بخواهيد تا اين كار را انجام دهد. مطمئن شويد هيچ گونه قرمزى، بريدگى، تاول، زخم، ترك خوردگى، گرمى، تورم، عفونت و ضربه خوردگى در پا ديده نمى‏شود.

آنها را تميز نگه داريد.
 

پا را با صابون، به صورت ملايم بشوييد و آن را خشك كنيد.

آنها را خشك نگه داريد.
 

از يك پودر پاى خوب براى فضاى بين انگشتان استفاده كنيد. جوراب‏تان را نيز مكررا عوض كنيد.

از پاى‏تان محافظت كنيد.
 

ناخن‏ها را كوتاه و صاف كنيد. بيمارى قارچى پوست پا و ديگر مشكلات كوچك را سريعا درمان كنيد. هيچ گاه پابرهنه نباشيد. ميخچه‏ى پا را با سنگ پا از بين ببريد. پاى‏تان را براى مدت طولانى در آب قرار ندهيد.

پاها را از سرما و گرما دور كنيد.
 

از بطرى‏هاى آب گرم يا پدهاى گرمازا استفاده نكنيد، زيرا بدون اين كه متوجه شويد باعث ايجاد سوختگى در پوست مى‏شود.

مطمئن شويد كه كفش‏ها اندازه پاى‏تان است.
 

تحقيقات نشان داده است كه كتانى‏هاى مخصوص دو، نسبت به كفش‏هاى سفارشى گران بيشتر از پاها محافظت مى‏كنند. دكتر بنز مى‏گويد: مطالعات و پيشرفت‏هايى كه روى كفش‏هاى دونده‏ها صورت گرفته است از صنعت كفش‏هاى معمولى جلو زده است؛ كفش‏هاى مخصوص دويدن و يا راه‏پيمايى امروزه بخشى از يك سيستم كلى حمايت كننده پا هستند.

خود درمانى در هايپوگلايسمى خفيف
 

هايپوگلايسمى هنگامى روى مى‏دهد كه قند خون افت كند؛ به اين علت كه حفظ قند خون در سطح طبيعى به يك عملكرد متوازن نياز دارد، بيماران ديابتى مشخصا به هايپوگلايسمى مستعد هستند. بيماران ديابتى در دوران بزرگسالى، معمولا به علت نخوردن و به تعويق انداختن وعده‏هاى غذايى و يا تمرين ورزشى شديد و بدون برنامه‏ريزى دچار هايپوگلايسمى مى‏شوند.
علايم هايپوگلايسمى خفيف شامل بى‏حسى در دهان، پوست سرد و مرطوب و حالت ارتعاش در قفسه سينه و گرسنگى است. براى خود درمانى شما به نوعى قند نياز داريد كه از قبل آماده و در دسترس باشد. مواد شيرين مانند آب پرتقال بنوشيد و يا آب نبات بمكيد و با حمل كردن آب نبات هميشه آماده باشيد.
يادآورى: اين توصيه‏ها فقط به افراد هايپوگلايسمى ناشى از ديابت مربوط است و در ديگر موارد هايپوگلايسمى‏ها كاربرد ندارد.

يك روش جايگزين
 

رژيم مكمل توصيه شده توسط يك پزشك
 

دكتر رونالد هافمن مى‏گويد: هنگامى كه رژيم غذايى مناسب به دقت اجرا شود، به اندازه‏ى كافى ويتامين و مواد معدنى به بدن مى‏رسد. ديابت نياز بدن را به بعضى مواد غذايى براى حفظ سطح قند خون و جلوگيرى از ايجاد اختلال، افزايش مى‏دهد. بسته به نيازهاى شخصى كه با مشورت با پزشك تعيين مى‏شود، ممكن است به يك يا چند نمونه از اين مكمل‏ها نياز داشته باشيد. هميشه بلافاصله بعد از غذا آنها را مصرف كنيد، مگر اين كه غير از اين تجويز شود. هوشيار باشيد كه اين مواد مى‏توانند داراى اثرات بالقوه باشند. هرگز به اين فكر نيفتيد كه اين مكمل‏ها را بدون اجازه و نظارت پزشك مصرف كنيد. همچنين بيش از ميزان تجويز شده مصرف نكنيد.

كروم
 

كروم به عنوان عامل تحمل گلوكز است و در مغازه‏هاى غذايى بهداشتى فروخته مى‏شود و كار آن افزايش تأثير انسولين است. دكتر هافمن، كروم پيكولينات را توصيه مى‏كند، )شكلى از كروم كه بيشترين نوع بيولوژيكى در دسترس است(؛ بسيارى از انواع كروم از مخمر آب‏جو به دست مى‏آيند، بنابراين افراد دچار كانديدا و يا آلرژى به مخمرها بايد از مصرف كروم يا منابع مخمر اجتناب كنند.

نياسين )ويتامين 3 B )
 

اين ويتامين، اثرات مفيد كروم را تقويت مى‏كند؛ آن را بايد بين غذا مصرف كنيد. دوزهاى بالاى اين ماده مضر است، خصوصا براى افراد ديابتى؛ بنابراين مصرف آن را محدود كنيد و تحت نظر پزشك باشيد.

ويتامين C
 

اين ويتامين در مقابله با عفونت، التيام زخم‏ها و تشكيل كلاژن )آجرهاى ساختمانى پروتئينى بدن انسان كه در همه بافت‏ها يافت مى‏شود( كمك مى‏كند.

روى
 

اين ماده در ديابت بسيار مهم و براى سيستم ايمنى )ترميم بافت‏ها( مفيد است.

منيزيم
 

بيماران ديابتى به از دست دادن منيزيم از طريق كليه‏ها تمايل دارند. منيزيم در چرخه توليد انرژى سلول‏ها بسيار مهم است.

ويتامين 6 B
 

6 B فاكتور مهمى در واكنش‏هاى سلولى است. خيلى از بيماران ديابتى به مقادير بالاتر اين ماده نياز دارند. مصرف 6 B در مقادير بالا سمى است و استفاده از آن بايد تحت نظر پزشك صورت گيرد.

تيامين )ويتامين 1 B )
 

1 B مخصوصا در سوخت و ساز قندها مهم است.

سير
 

بيماران ديابتى در برابر عفونت‏هاى مخمرى حساسند؛ زيرا مخمر در محيطهاى شيرين و قنددار زندگى مى‏كند. سير مخمر را سركوب مى‏كند؛ كپسول‏هاى ضد بو بهترين راه مقابله با بوى بد سير هستند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387